Έτσι όταν στις 29 Απριλίου προσκλήθηκε από τον κατοχικό υπουργό Πλάτωνα Χατζημιχάλη(Υπ. Εθνικής Οικονομίας) να ορκίσει την επόμενη μέρα την κατοχική κυβέρνηση του Τσολάκογλου, του απάντησε :
«Λυπούμαι πολύ διότι δια συμβολαίου και εντολή Γερμανών σχηματίζεται Κυβέρνησις και ιδίως διότι μετέχει αυτής ο κ. Χατζημιχάλης(σ.σ επίτροπος του Ιερού Ναού Μεταμορφώσεως Πλάκας), τον οποίον εθεώρουν τίμιον Έλληνα. Και τι ηθέλατε να κάμνωμεν; λέγει ο κ. Χατζημιχάλης, να αφήσωμεν να μας κυβερνήσουν οι Γκαουλάιτερ; Τω απαντώ ναι, διότι με τους Γκαουλάιτερ οι Γερμανοί θα κάνουν μικρότερον κακόν παρ’όσον θα κάμουν δι’ υμών διότι θα φέρετε μόνον τας ευθύνας
χωρίς να ημπορέσετε να κάμητε το ελάχιστον καλόν εις τον λαό».
Ασκήθηκαν νέες πιέσεις από την Κυβέρνηση για να προσέρθει στην ορκωμοσία, αλλά ο Χρύσανθος απάντησε:
«Η Εθνική Κυβέρνησις, την οποία ώρκισα, εξακολουθεί να υφίσταται και να συνεχίζη τον πόλεμον. Άλλην Κυβέρνησιν δεν δύναμαι να ωρκίσω, ... εις τοιαύτας υπόπτους και αντεθνικάς ενεργείας δεν είναι δυνατόν να δώση η Εκκλησία τον όρκον και την ευλογίαν της. Η Εκκλησία πρέπει να μένη μακράν από τοιαύτα πράγματα».
Ο Αρχιεπίσκοπος Χρύσανθος δεν δέχτηκε κανέναν συμβιβασμό στο θέμα της ορκωμοσίας της κατοχικής Κυβέρνησης. Ακόμα κι όταν ο υπασπιστής του Τσολάκογλου, μπροστά στην άρνηση του Αρχιεπισκόπου, πρότεινε να στείλει έστω κι έναν Επίσκοπο ή κάποιον άλλον, ο Χρύσανθος απάντησε και πάλι παλικαρίσια :
«Αδυνατώ να δώσω εντολήν εις οιονδήτινα». «Εν γνώσει των συνεπειών που με αναμένουν, δεν δέχομαι την προτεινομένην παραχώρησιν. Εμμένω εις τα αρχάς μου»!
Ο Αρχιεπίσκοπος Χρύσανθος είναι ουσιαστικά ο πρώτος αντιστασιακός απέναντι στην γερμανική κατοχή. Την θαρραλέα και εθνικά υπερήφανη στάση του θα την πληρώσει σε σύντομο χρονικό διάστημα με την αποπομπή του από τον Αρχιεπισκοπικό Θώκο. Ο ίδιος θα συνεχίσει την αντιστασιακή του δράση ενισχύοντας της εθνικές αντιστασιακές οργανώσεις και ιδιαίτερα την «Χ» του Γεωργίου Γρίβα, της οποίας υπήρξε και πνευματικός δημιουργός.
Σπύρος Δημητρίου
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου